محمد رحیمی مدیسه

دغدغۀ قلبی امروز من، طب اسلامی ایرانی است؛ به آن بپردازید. مقام معظم رهبری

محمد رحیمی مدیسه

دغدغۀ قلبی امروز من، طب اسلامی ایرانی است؛ به آن بپردازید. مقام معظم رهبری

فواید کیسه و لیف پشمی و سنگ پا

شنبه, ۲۳ تیر ۱۳۹۷، ۱۱:۵۲ ب.ظ
استفاده از کیسه، لیف پشمی و سنگ پا
فرهنگی که به فراموشی سپرده شده

اجداد ما از دیرباز در حمام از کیسه و لیف با الیاف ­طبیعی خصوصاً الیاف ­پشمی استفاده ­می­کردند و امروزه انواع­ کیسه ­ها و لیف­ های رنگارنگ و متنوع با اشکال مختلف و کیفیت­ های ­گوناگون در بازار تجاری یافت­ می­شود و تاکنون از خود سؤال ­نکرده­ ایم که ­آیا این­ وسیله ­هم دستخوش ­تغییرات و آماج تحولات­ صنعتی و تجاری ­شده است ­یا نه؟

آیا تا به حال از خود پرسیده ایم که چرا ایرانیان از کیسه و لیف برای پاکسازی سطح پوست خود استفاده می کردند؟ مگر نمی شود مانند برخی کشورها از وسیله ای مثل فرچه استفاده کرد؟ چه حکمتی در کار بوده است که مادران کیسه و لیف را به عنوان یکی از وسایل مهم جهیزیه نو عروسان با اهمیت بسیار تعبیه می کردند.

بدن انسان پوشیده از کرک و مو است در برخی افراد، مشکی و درشت و قابل رؤیت و در برخی افراد، ظریف و بور که می­تواند محل مناسبی برای تجمع آلودگی ها و میکروبها باشد؛ کیسه و لیف پشمی که دارای الکتریسیته ساکن می باشند به کمک پرزهای خود این موها را بلند می کنند و باعث می شوند تمام پوست به راحتی پاک و عاری از کثافات شود. ظرافت الیاف طبیعی و نوع بافت کیسه­ ها و لیف ها سبب می شود تا منافذ پوست کاملاً پاکسازی شوند و گردش خون سریعتر گشته و با تسهیل کار قلب، انسان احساس شعف و سرزندگی نماید.

بنا به گفته حکیم عقیلی خراسانی مالیدن پشم بر پوست، از بین برنده بسیاری از امراض، مانند خارش شدید پلک و نیز بثورات ریز سرخ رنگ در بدن است و برای دردهای بدن در اثر کوفتگی و ضربه خوردن و زمین خوردن پیش می آید، مالش عضو با کیسه پشمی مناسب است. حتی بر زخم های بسیار شدید مانند جای گاز گرفتن سگ هار و زخم های عفونی نیز مفید است. سخت کننده و محکم کننده پوست بدن بوده و برای کسانی که  بیماری­های سرد مزاج دارند و دردهایی نظیر روماتیسم دارند نیز مفید است.

در کتاب ارزشمند رساله دلاکیه آمده است (فصل اول در کیسه کشیدن)
بدان که کیسه کشیدن در حمّام بسیار نافع است و خواص دارد از آن جمله چرک را زایل مى‏کند ۱ و شیاطین (میکروبها) به آن واسطه از انسان دور مى شوند و مسامات ۲ بدن را باز مى‏ کند و بخار بدن را بیرون مى‏ کند و بدن را نرم مى‏ کند و خیالات را کم مى‏ نماید و جرب ۳ و قوبا ۴ و سودا ۵ و خشکى را از بدن دور مى‏ کند و جوشش‏ها ۶ را منع مى‏ کند و اختلاجات ۷ و پریدن اعضا را برطرف مى‏ کند و کسالت و تمدّد ۸ را مى‏ برد و بدن را سبک مى‏ کند و خفگى قلب را کم مى‏ کند و کیسه بر سر کشیدن باعث دفع بخارات سر مى‏ شود خلاصه منافع بسیار دارد و ترک آن از حکمت نیست ولى باید کیسه بسیار زبر و بسیار نرم نباشد که زبرش باعث فساد جلد مى‏ شود و جلد را مقشّر مى‏ کند و خراش مى‏ رساند و نرم آن ازاله چرک ۹ نمى‏ کند و بهترین کیسه‏ ها کیسه ‏هاى پشمینه است که خالى از مو باشد و بسیار لطیف باشد و سوراخ نشده باشد.۱۰  

درکتاب دیگر آمده است:«در گرم خانه دلاک سر وقت مشتری می ­آمد؛ ابتدا با کیسه های پشمی بافت قزوین بدن او را کیسه می کشید و چرک بدنش را می گرفت و پس از آب کشی لیف و صابون می زد ولی سنگ پا با خود مشتری بود.» ۱۱ که ماده را از مغز به سمت پاها منتقل می کند و دید چشم ها را تقویت وکمک در جلوگیری از سکته مغزی می نماید.

اگر کسى بدنش از کیسه کشیدن متالّم ۱۲ مى‏ شود بدن را به روغنى اگر چرب کند بهتر است و الَم کیسه را رفع مى‏ کند و اگر بدن را کیسه ببرد و سوزش در بدن پیدا کند استعمال گلاب بر آن و استعمال روغن گل سرخ بر آن نافع است و رفع آسیب آن را مى ‏نماید اگر بدن به کیسه ناز ک شود حنا بر روى آن ببندد و بر بدن در حمّام حنا مالیدن باعث کلفتى و سختى پوست مى‏ شود، از این جهت نوره که پوست را نازک مى‏ کند، حنا مالیدن بسیار نافع است.

طریقه کیسه کشیدن و منافع آن
کشیدن روشور و کیسه پشمی به پوست صورت باید به طور نرم و آرام و هفته ای یک بار در حمام گرم انجام شود. ترتیب کیسه کشیدن آن است که اوّل سر را کیسه کند چرا که در حمّام بخار از بدن بسیار بالا مى‏ رود و در سر بخار مى‏ پیچد، پس سر را کیسه کند که سوراخ ‏هاى پوست سر گشاده شود و بخار سر بیرون رود بعد از آن بهتر آن است که سینه را کیسه کند که بخارات به قلب نرسد و بخارات اطراف قلب بیرون رود خفگى براى قلب حاصل نشود و بعد از آن دستها را و بعد از آن پشت را و بعد از آن پاها را زیرا که در حمّام اخلاط بدن همه آب مى‏ شود و حل مى‏ گردد و بخار مى‏ کند و در بدن بخار مى‏ پیچد و به سمت سر بالا مى‏ رود و به قلب مى‏ رود، پس اول سر و بعد سینه و بعد دستها و بعد پشت و بعد پاها را کیسه کند و کیسه کردن پیش از خیسیدن بدن باعث صدمه جلد بدن مى‏شود و البتّه آسیب مى‏ رساند پس قدرى باید نشست تا عرق کند یا در آب زیاد بماند تا بدن او ملایم شود و چرک او بخیسد آنگاه کیسه کند که آسیبش کمتر است و کیسه جلد را متقشّر ۱۳ نمى‏کند و پوست بدن را نمى ‏برد. تجربه معاصرین نشان می دهد که بعد از استفاده از این طریق حمام کردن مشاهده شده که بیماران مبتلا به آسم برای یک هفته احساس بسیار خوبی دارند و در برخی موارد مطلقاً نیازی به استفاده از اسپری های مربوطه را ندارند.

حذر کند از دراز کشیدن در حمّام چون براى کیسه و غیر کیسه دراز کشیدن، بسیار بد است و پاک ۱۴ گرده ۱۵ را آب مى‏کند و از آن بدتر خواب کردن در حمّام است که رطوبت بدن را زیاد مى‏کند و سر را سنگین مى‏کند و باعث تهیّج ۱۶ و باد صورت مى‏شود. اما امروزه با کمال تأسف و نگرانی اماکنی به نام سونا باب شده است که بدن را کاملاً گرم می کنند و به عرق می نشانند و در این حال، اخلاط رقیق شده و بخار می شود و این بخارات به سوی سر و قلب حرکت می کنند و پر واضح است که ضررها و ضربه های جبران ناپذیر آن برای سلامتی چقدر مهلک است. ولی همواره صورت می گیرد و حال سوال اینست که چرا به خوابیدن در این مکان (سونا) توصیه می نمایند؟ و حتی به یکباره بدن های خود را وارد استخرهای آب سرد می کنند!

امام صادق(ع): «مبادا بدنهای خود را به یکباره سرد و گرم کنید.» از اینرو اجداد ما در پایان استحمام در سربینه حمام در حوضچه ای که آب سرد در آن جاری بود، در حالیکه از بالا نور بر سر می تابید پاشویه می کردند. اکنون هم بعد از حمام باید پاها را با آب سرد شست تا دمای بدن کم کم به حالت طبیعی درآید و مبادا که در رختکن تغییر ناگهانی دما بدن را آزرده کند.

کیسه­ ها و لیف هایی که امروزه در بازار موجود است، اکثراً با الیاف مصنوعی عرضه می شود و هیچ­گونه ارزش طبی و پاک کنندگی ندارد و چون دارای رنگ و الیاف مصنوعی و مواد شیمیایی هستند برای بدن مضر می باشند. لذا از افراد معتمد تهیه نمائید.
توجه:کیسه را نشسته باید کشیدن!!!

در لیف کشیدن و منافع آن   
بدان که لیف را بعد از کیسه کشیدن به صابون آغشته کرده و بر بدن می مالند تا باقیمانده چرک و فضولات و چربی پوست کاملا پاک شود و بدان لطافت و نرمی دو چندان ببخشد. طبق تحقیقات معاصر هنگام تماس لیف (در صورتی که از پشم باشد) با رطوبت ماده ای به نام آلانین آزاد می­کند که موجب نرمی پوست می­گردد) این امر در میان کسانی که شیر گوسفندان را می­دوشند به وضوح مشاهده می­شود که این افراد چون خیسی دستان خود را به بدن گوسفندان می­کشند بسیار لطیف می­شود.

توجه: صابون نباید مستقیم به بدن مالیده شود و حتی باید کف صابون بعد از کشیدن لیف به بدن، فوراً شسته شود.
طریقه سنگ پا کشیدن‏ و منافع آن:

سنگ پا تنها سنگی است که طبیعت آن گرمی به همراه دارد، البته اگر وارداتی و کارخانه ای نباشد. در فصل دوم رساله دلاکیه آمده است:«بدان که بهترین سنگ پاها آن سنگى است که سوراخ سوراخ و متخلّل ۱۷ باشد ولى از براى آن نازک‏بدنان و اشخاص رطوبتى ۱۸؛‏ نرم‏تر و براى سوداویان ۱۹ و صاحبان شقاق پا ۲۰؛ خشن‏تر و زبرتر باید باشد. و خواص بسیار دارد: اوّلا ؛که باعث لطافت است و دیگر باعث رفع کسالت پا ۲۱ و دیگر باعث جذب بخار است از سر ۲۲ و دیگر باعث رفع درد سر ۲۳ مى‏شود و چشم را روشن مى‏ کند ۲۴ و گرفتگى دل ۲۵ را سودمند است و هر چه پا سوداوى‏تر باشد ۲۶؛ بیشتر سنگ بمالند و هم چنین صاحبان صداع ۲۷ و بخار سر ۲۸ بیشتر بمالند و اطفال و نازک‏بدنان را کمتر و ملایم‏تر و اشخاص رطوبتى در اوّل حمّام سنگ‏ پا بمالند که پوست پاى ایشان در هم کشیده نشود و هم چنین کیسه کف دست ایشان را در اوّل حمّام بکشند چرا که صاحبان رطوبت ۲۹ به واسطه رطوبت حمّام دست و پایشان زودتر مى‏خیسد و پوست آنها به هم کشیده مى‏شود ۳۰ از سنگ و کیسه.

و امّا خشک‏ مزاجان و جوانان چنین نبینند ۳۱ ولى به هر حال باعث منع صعود بخار مى‏شود و در اوّل حمّام دست و پا را پاک کند بهتر است چه خضاب ۳۲ کنند و چه نکنند و حذر کنند از سنگ صاحبان امراض سرایت کننده ۳۳ مانند کوفت ۳۴ و خوره ۳۵ و جرب ۳۶ و امثال اینها که مضرّ است؛ بس بهتر براى مردم آن است که هر کسى از خود لنگ و کیسه و سنگ داشته باشد که سرایت این امراض شدید است به خصوص در نازک‏بدنان و لطیف‏مزاجان و اگر کف پا زیاد نازک شود از سنگ آسیب بیند، حنا رفع آن مى‏نماید و پوست آن را کلفت مى‏کند و در اطفال که حاجت به سنگ نیست کیسه درشتى هم کفایت مى‏کند و هم چنین نازک‏بدنان ۳۷» ۳۸

توجه: همان­گونه که در فرمایشات امام رضا علیه السلام هم ذکر گردید شایسته است که نیم ساعت قبل از حمام و بلافاصله پس از آن از روغن بنفشه استفاده کرد.
و از همه مهم تر استفاده از آب گل سرشوی است که آن را گل جعدسا ۳۹ و گل خراسانی، گل فارسی و گل نیشابوری نیز می نامند، که برای شستن سر به کار می رود که عامل نرمی موهاست.

۱٫از بین می برد.              ۲ . منافذ ریز روی پوست و سلول ها                  ۳ . سودا، گر، گری، صدف، اگزما                  ۴ . خشونت و درشتی است­که در ظاهر پوست بدن به­هم رسد با خارش­بسیار و از آن­قشوردایم جدا میگردد تا صحت­یابد و درابتدا دانه­اندک صلبی­پیدا میشود ویا داغی­و خارش بسیارمیکند و بعد اندک­آب­لزجی از آن تراوش­میکند و روز به­روز زیاده­میگردد و از امراض­مسری­است     ۵ . سیاهی پوست        ۶٫ جوش های ریز      ۷٫ پریدن، تشنج، تیک، جستن، جنبش، جهش              ۸٫کشیدن بدن و کش و قوس آمدن از خستگی               ۹٫ از بین بردن چرک              ۱۰٫ رساله دلاکیه، ص: ۴۹ تا۵۱               ۱۱٫ حمام در خاطرات من/ منوچهر ستوده/ص۱۰              ۱۲٫دردناک               ۱۳٫ پوسته پوسته      ۱۴٫پاک:دراینجا به معنی کاملاً       ۱۵٫کلیه                ۱۶٫ رنجش،سوزش، خراش، آزردگی       ۱۷٫ متخلخل: پرمنفذ،سوراخ سوراخ                ۱۸٫ منظور مزاج های با رطوبت بالا و پوست های نرم و حساس چون زنان و کودکان              ۱۹٫ سوداویان : افراد با غلبه سودا و دارای طبع سرد و خشک          ۲۰٫ شقاق پا: ترک پا              ۲۱٫ کسالت پا: خستگی پا           ۲۲٫ باعث از بین رفتن بخار و سرد مزاجی سر           ۲۳٫ از بین رفتن سر درد و صداع              ۲۴٫ در تقویت بینایی       ۲۵٫ احساس خفقان و دلتنگی              ۲۶٫ اگر پا سیاهی های سوداوی دارد و یا امراض سوداوی چون واریس و … دارد              ۲۷٫ صداع: سر درد          ۲۸٫ بخار سر: سردی و بخار های بلغمی صعود کرده به مغز        ۲۹٫ کسانی که پوست نرم و مرطوب دارند.        ۳۰٫ خراشیده و مجروح گشتن پوست پا و دست         ۳۱٫ یعنی پوستشان به این حساسی نمی شود و این عارضه برایشان رخ نمی دهد.            ۳۲٫ خضاب: حنا بستن به دست            ۳۳٫ از سنگ پای کسانی که مریض هستند استفاده نشود.            ۳۴٫ کوفت: سیفلیس         ۳۵٫ خوره: آکله، جذام            ۳۶٫ جرب: اگزما، سودا، گر، گری             ۳۷٫ و نیز مزاج های با رطوبت و نرم و خانم ها و کسانی که پوست حساس دارند نیز به جای سنگ پا می توانند از کیسه استفاده کنند.             ۳۸٫ رساله دلاکیه، ص: ۵۳             ۳۹٫ جعد سا یعنی آن گلی که جعد و فِر مو را ساییده و نرم می کند.

نظرات (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
محمد رحیمی مدیسه

نروید بر زمین هرگز گیاهی
که ننوشته است بر برگش دوایی