۱. محصولا لبنی
در دوران بارداری، برای پاسخگویی به نیازهای جنینِ در حال رشد باید پروتئین و کلسیم اضافی مصرف کنید. محصولات لبنی حاوی انواع پروتئین با کیفیت بالا هستند. فرآورده های لبنی بهترین منبع غذایی تامین کلسیم هستند، مقادیر بالایی از فسفر، ویتامین های مختلف B، منیزیم و روی را فراهم می کنند. ماست، به خصوص ماست یونانی، به ویژه برای زنان باردار مفید است. این نوع ماست شامل کلسیم بیشتری نسبت انواع دیگر محصولات لبنی می باشد. برخی از انواع ماست نیز شامل باکتری های پروبیوتیک هستند، که به سلامت دستگاه گوارش کمک می کنند. افرادی که قادر به تحمل لاکتوز نیستند، ممکن است قادر به تحمل ماست، به خصوص ماست پروبیوتیک نیز نباشند. مصرف پروبیوتیک در دوران بارداری خطر ابتلا به عوارضی مانند فشار خون بالا بعلاوه ی پروتئین در ادرار، دیابت بارداری، عفونت واژن و آلرژی را کاهش می دهد.
۲. حبوبات
این گروه از موادغذایی شامل عدس، نخود فرنگی، لوبیا، نخود، سویا و بادام زمینی می شود. حبوبات منابع گیاهی بسیار خوبی از فیبر، پروتئین، آهن، فولات و کلسیم و همه ی آنچه که بدن در دوران بارداری بدان نیاز بیشتری دارد، می باشد. فولات یکی از ویتامین های B (B9) است. به ویژه در سه ماهه ی اول، برای سلامت مادر و جنین بسیار مهم است. با این حال، بیشتر زنان باردار به اندازه کافی فولات مصرف نمی کنند. این مورد با افزایش خطر ابتلا به نواقص لوله عصبی و کم وزنی نوزاد در هنگام تولد مرتبط است. مصرف ناکافی فولات همچنین باعث می شود که کودک در مراحل بعدی زندگی و در طول رشد بیش از سایرین مستعد ابتلا به عفونت ها و بیماری ها شود. حبوبات حاوی مقادیر زیادی فولات می باشند. یک فنجان عدس، نخود یا لوبیا سیاه ممکن است ۶۵-۹۰٪ از نیاز روزانه ی فرد را تامین کند. علاوه بر این، حبوبات به طور کلی دارای فیبر بسیار بالایی هستند. برخی از انواع آن نیز سرشار از آهن، منیزیم و پتاسیم می باشند.
۳. سیب زمینی شیرین
سیب زمینی شیرین منبعی بسیارغنی از بتا کاروتن، یک ترکیب گیاهی که در بدن به ویتامین A تبدیل می شود، است. ویتامین A برای رشد، همچنین برای تفکیک بیشتر سلول ها و بافت ها ضروری و برای رشد جنین سالم از اهمیت ویژه ایی برخوردار است. به طور کلی به زنان باردار توصیه می شود تا مصرف ویتامین A خود را ۱۰-۴۰٪ افزایش دهند. در عین حال به آنها توصیه می شود تا از مصرف مقادیر زیاد منابع حیوانی ویتامین A، که در صورت مصرف بیش از حد موجب مسمومیت می گردد، اجتناب کنند. بنابراین، بتا کاروتن منبع بسیار مهمی از ویتامین A برای زنان باردار است. سیب زمینی شیرین منبع بسیار خوبی از بتا کاروتن است. حدود ۱۰۰-۱۵۰ گرم سیب زمینی شیرین پخته شده تمام نیاز روزانه ی فرد را برآورده می کند. علاوه بر این، سیب زمینی شیرین حاوی فیبراست، که احساس سیری را افزایش، قند خون را کاهش و سلامت دستگاه گوارش و تحرک را بهبود می بخشد.
۴. سالمون
ماهی سالمون منبعی بسیار غنی از اسیدهای چرب ضروری امگا ۳ است. اما اکثر مردم، به ویژه زنان باردار از رژیم غذایی خود به اندازه کافی امگا ۳ دریافت نمی کنند. مصرف اسیدهای چرب امگا ۳ در طول بارداری ضروری هستند، به ویژه اسیدهای چرب با زنجیره بلند امگا ۳. این اسیدهای چرب در غذاهای دریایی به مقدار فراوان یافت می شوند و به تشکیل مغز و چشم جنین کمک می کنند. با این حال، به طور کلی به زنان باردار توصیه می شود تا مصرف غذاهای دریایی را به دو بار در هفته محدود کنند، زیرا در ماهی های چرب جیوه و آلاینده های دیگر وجود دارد. آگاهی از این امر باعث می شود تا برخی از زنان باردار از همه ی غذاهای دریایی پرهیز کنند، در نتیجه مصرف اسیدهای چرب امگا ۳ را محدود می کنند. با این حال، مطالعات حاکی از آن است که زنان باردار که ۲-۳ بار در هفته ماهی چرب می خورند، میزان امگا ۳ توصیه شده را دریافت می کنند و میزان EPA و DHA یا همان امگا ۳ با زنجیره ی بلند را در خون شان افزایش می دهند. ماهی سالمون همچنین یکی از معدود منابع طبیعی ویتامین D است، که اغلب در رژیم های غذایی وجود ندارد. اما برای بسیاری از فرایندهای ساخت بدن، از جمله سلامت استخوان و عملکرد سیستم ایمنی بدن بسیار حیاتی است.
۵.تخم مرغ
تخم مرغ ها در زمره مواد غذایی بی نهایت سالم قرار دارند، زیرا تقریبا شامل همه ی مواد مغذی مورد نیاز بدن می باشند. یک تخم مرغ بزرگ شامل ۷۷ کالری، همچنین چربی و پروتئین با کیفیت بالاست. بعلاوه شامل بسیاری از ویتامین ها و مواد معدنی نیز می باشد. تخم مرغ منبع عالی از کولین است. کولین برای فرآیندهای بسیاری در بدن، از جمله رشد مغز و سلامت ضروریست. بررسی رژیم غذایی در ایالات متحده نشان داد که بیش از ۹۰٪ از مردم کمتر از مقدار توصیه شده کولین مصرف می کنند. مصرف اندکِ کولین در دوران بارداری ممکن است خطر نواقص لوله عصبی را افزایش دهد و احتمالا منجر به کاهش عملکرد مغزی نوزاد شود. یک واحد تخم مرغ کامل حاوی تقریبا ۱۱۳ میلی گرم کولین است، که حدود ۲۵٪ از مصرف روزانه ی توصیه شده برای زنان باردار را تامین می کند.
۶. بروکلی و سبزی های برگ دار و تیره
کلم بروکلی، سبزیجات سبز و تیره مانند کلم پیچ و اسفناج شامل بسیاری از مواد مغذی می باشند که زنان باردار به آن نیاز دارند. آن ها شامل فیبر، ویتامین C، ویتامین K، ویتامین A، کلسیم، آهن، فولات و پتاسیم هستند. علاوه بر این، کلم بروکلی و سبزیجات سبز سرشار از آنتی اکسیدان هستند. آنها همچنین حاوی ترکیباتی گیاهی می باشند که برای سیستم ایمنی بدن و گوارش مفید است. با توجه به فیبر بالای آنها، این سبزیجات همچنین می توانند به پیشگیری از یبوست کمک کنند. یبوست شایع تر مشکل بسیاری از زنان باردار است. مصرف سبزیجات برگدار و سبز نیز با کاهش خطر تولد نوزادان کم وزن مرتبط است.
۷. گوشت کم چرب
گوشت گاو و مرغ منابع بسیار خوبی از پروتئین با کیفیت بالا هستند. علاوه بر این، گوشت گاو سرشار از آهن، کولین و دیگر ویتامین های گروهB است، که همه آنها در مقادیر بالاتر در دوران بارداری مورد نیاز است. آهن یک ماده معدنی ضروریست که توسط سلول های قرمز خون به عنوان بخشی از هموگلوبین استفاده می شود و نقش مهمی در انتقال اکسیژن به تمام سلول های بدن ایفا می کند. زنان باردار به آهن بیشتری نیاز دارند، زیرا حجم خون آن ها در حال افزایش است. این امر به ویژه در سه ماهه ی سوم مهم تر نیز می شود. سطح پایین آهن در اوایل و اواسط بارداری ممکن است موجب کم خونی و کمبود آهن شود که خطر زایمان زودرس و کم وزنی نوزاد در هنگام تولد را دو برابر می کند. اغلب، برطرف نمودن نیاز بدن به آهن با رژیم غذایی به تنهایی دشوار است، به ویژه هنگامی که زنان باردار نسبت به گوشت بیزار می شوند.
با این حال، افرادی که می توانند به طور منظم گوشت قرمز مصرف کنند، آهن بدن خود را تامین می نمایند. خوردن غذاهای سرشار از ویتامین C، مانند پرتقال و یا فلفل نیز می تواند در افزایش جذب آهن از وعده های غذایی کمک کننده باشد.
۸. روغن جگر ماهی
روغن جگر ماهی از جگر ماهی های چرب و اغلب ماهی کاد گرفته می شود. روغنی بسیار غنی، سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳، EPA و DHA، که برای رشد مغز و چشم جنین ضروری است. روغن جگر ماهی نیز ویتامین D زیادی دارد، که متاسفانه بسیاری از مردم به اندازه کافی دریافت نمی کنند. این روغن برای افرادی که به طور منظم غذاهای دریایی یا مکمل های با امگا ۳ یا ویتامین D نمی خورند، بسیار مفید است. کمبود ویتامین D با افزایش خطر ابتلا به فشار خون بالا بعلاوه ی پروتئین در ادرار در ارتباط است. این عارضه بالقوه خطرناک و با ورم دست و پا همراه است. مصرف روغن جگر ماهی در اوایل دوران بارداری منجر به تولد نوزادی با وزن متناسب و کاهش خطر ابتلا به بیماری در طول زندگی کودک مرتبط است. مصرف یک وعده یا یک قاشق غذاخوری روغن جگر ماهی مصرف روزانه ی توصیه شده ی امگا ۳، ویتامین D و ویتامینA را فراهم می کند.
با این حال، مصرف بیش از یک وعده یا بیش از یک قاشق غذاخوری روغن جگر ماهی در روز توصیه نمی شود، زیرا مصرف بیش از حد ویتامین A می تواند برای جنین خطرناک باشد. مصرف بیش از حد اسیدهای چرب امگا ۳ نیز موجب رقیق شدن خون می گردد.
۹. توت ها
انواع توت ها شامل آب، کربوهیدرات سالم، ویتامین C، فیبر و ترکیبات گیاهی هستند. آنها به طور کلی حاوی مقادیر بالایی از ویتامین C، که به بدن در جذب آهن کمک می کنند، می باشند. ویتامین C همچنین برای سلامت پوست و عملکرد سیستم ایمنی بدن از اهمیت ویژه ایی برخوردار است. انواع توت ها موجب کاهش شاخص قند خون می شوند، بنابراین حاوی قند بالایی نیستند. انواع توت ها می توانند یک میان وعده عالی باشند، زیرا آن ها هم حاوی آب و هم فیبر هستند. آنها مغذی و خوشمزه اند، در عین حال کم کالری.
۱۰. غلات سبوس دار
خوردن غلات سبوس دار کاملا پاسخگوی نیاز بدن به کالری اضافی در دوره ی بارداری، به خصوص در طول سه ماهه ی دوم و سوم است. بر خلاف غلات تصفیه شده، غلات کامل فیبر، ویتامین ها و ترکیبات گیاهی دارند. جو دو سر و کوینولا نیز حاوی مقدار نسبتا خوبی پروتئین هستند که مصرف آنها در دوران بارداری ضروری است. علاوه بر این، غلات سبوس دار عموما سرشار از ویتامین های B، فیبر و منیزیم هستند. همه این ها اغلب در رژیم غذایی زنان باردار کم است.
۱۱. آواکادوو
آوکادوو میوه ایی غیر معمولی است، زیرا حاوی مقدار زیادی از مونو اسیدهای چرب اشباع نشده می باشد. این میوه همچنین دارای فیبر ویتامین های B (به خصوص فولات)، ویتامین K، پتاسیم، مس، ویتامین E و ویتامین C بالا می باشد. از آنجایی که حاوی مقادیر فراوانی چربی سالم، فولات و پتاسیم است، پس یک انتخاب عالی برای زنان باردار محسوب می شود. چربی های سالم به شکل گیری پوست، مغز و بافت های جنین کمک می کند و فولات موجود در آن به پیشگیری از نواقص لوله عصبی منجر می شود. پتاسیم می تواند به تسکین گرفتگی عضلات پا، که یک عارضه جانبی بارداری برای برخی از زنان است، کمک کند. در واقع آوکادو حاوی پتاسیم بیشتری نسبت به موز است.
۱۲. میوه های خشک
میوه های خشک به طور کلی کالری، فیبر، ویتامین و مواد معدنی مختلف فراوانی دارند. یک تکه از میوه ی خشک شامل همان مقدار مواد مغذی میوه های تازه، فقط بدون آب و در یک شکل بسیار کوچکتر است. بنابراین، یک واحد میوه خشک می تواند درصد زیادی از مصرف توصیه شده بسیاری از ویتامین ها و مواد معدنی، از جمله فولات، آهن و پتاسیم را فراهم کند. آلو غنی از فیبر، پتاسیم، ویتامین K و سوربیتول است. آنها مسهل های طبیعی هستند و می توانند در کاهش یبوست بسیار مفید باشند. خرما سرشار از فیبر، پتاسیم، آهن و ترکیبات گیاهی است. مصرف منظم خرما در سه ماهه ی سوم ممکن است به تسهیل اتساع دهانه رحم کمک کند و بالطبع درد زایمان را کاهش دهد.
با این حال، میوه های خشک نیز حاوی مقادیر فراوانی قند طبیعی هستند. مطمئن شوید که انواع قندی که شامل شکر بیشتری هستند را مصرف نمی کنید.
۱۳. آب
در دوران بارداری، حجم خون تا بیشتر از ۱.۵ لیتر افزایش می یابد. بنابراین، مهم است تا همواره آب کافی دریافت کنید. جنین معمولا همه ی آنچه را که نیاز دارد را دریافت می کند، اما اگر شما به مصرف آب خود توجه نکنید، ممکن است دچار کم آبی شوید. علائم و نشانه های کم آبی خفیف شامل سردرد، اضطراب، خستگی، خلق و خوی بد و کاهش حافظه می باشد. علاوه بر این، افزایش مصرف آب ممکن است به از بین بردن یبوست و کاهش خطر ابتلا به عفونت های دستگاه ادراری کمک کند، که در دوران بارداری شایع است. دستورالعمل های عمومی، نوشیدن حدودا ۲ لیتر آب در روز را توصیه می کند، اما مقداری که شما واقعا نیاز دارید به نسبت هر فرد متفاوت است. تخمین ها حاکی از آن است که هر فرد باید حدود ۲-۱ لیتر آب در روز بنوشید. فقط در نظر داشته است که از سایر مواد غذایی و نوشیدنی ها، مانند میوه، سبزیجات، قهوه و چای نیز آب دریافت می کنید. به عنوان یک قاعده کلی، زمانی که تشنه هستید باید آب بنوشید و تا زمانی که کاملا تشنگی تان بر طرف نشده، بنوشید.
منبع: مجله سلامت
